• Mevrouw Kleijn vertelt over vroeger
• ‘Oh mevrouw, wat ruikt het hier lekker!’

  Mevrouw Kleijn vertelt over vroeger (bandopname uit 1981)

Samen met haar echtgenoot kwam mevrouw Kleijn in de tweede helft van de jaren dertig van de vorige eeuw, ik meen in 1936, te wonen in de Waalstraat. Om precies te zijn: Waalstraat 91/II hoog.
Haar man overleed in 1958, het jaar dat mijn broer geboren werd en mijn ouders met mijn zus en mijn andere broer op het adres Waalstraat 91hs kwamen wonen.
Als kind, ik ben van 1963, ging ik regelmatig bij mevrouw Kleijn op bezoek; ik vond het leuk als ze over vroeger vertelde. Toen ik 18 was, in 1981, heb ik mevrouw Kleijn nogmaals over vroeger, onder andere over de Waalstraat, laten vertellen en dat opgenomen met een cassetterecorder. De opname maakte ik terwijl ik met mevrouw Kleijn op haar balkon zat. Het was meen ik in een zomervakantie. Naar een aantal fragmenten uit dat gesprek, volgens mij de aardigste, kunt u hier luisteren.

Chrit Wilshaus

voor het beluisteren heeft u een RealPlayer nodig

  ‘Oh mevrouw, wat ruikt het hier lekker!’

Mijn uit Maastricht afkomstige moeder heeft jarenlang op woensdagmiddag frites gebakken. Frituurpannen of friteuses zoals die nu verkrijgbaar zijn, had je in de jaren zestig van de vorige eeuw nog niet. En dus bakte mijn moeder de frites in een ouderwetse, zwarte frituurpan waar een frituurnetje in hing.

De patatten kwamen niet uit het koelvak van de supermarkt maar werden ambachtelijk op maat gesneden. En omdat het handwerk was, ik kan me niet herinneren dat mijn moeder iets anders gebruikte dan een aardappelschilmesje, had je dikke en dunne exemplaren. Om te bakken gebruikte mijn moeder bij mijn weten Ossewit frituurvet.

Ik had twee broers en een zus en iedere woensdagmiddag mocht een van ons een vriendje of vriendinnetje mee naar huis nemen om bij ons thuis frites te eten. Dat was nooit tegen dovenmansoren gezegd want ieder kind wilde zich maar wat graag te goed doen aan de zelfgebakken Limburgse frites van mijn moeder.

Ik heb het nog niet verteld maar wij woonden toen Waalstraat 91hs, een benedenhuis dus in de knik van de bocht van de Waalstraat. Daardoor hadden we een voor stadsbegrippen, en zeker voor Amsterdamse, grote tuin. Als mijn moeder frites bakte stonden keukendeur en raam altijd open. Een moderne afzuigkap hadden we niet. Ik heb wel eens foto’s gezien van een soort gelige kap boven de plek van het gasfornuis maar die is geloof ik al snel nadat mijn ouders er begin augustus 1958 kamen wonen gesloopt. In ieder geval bleef het fritesbakken niet onopgemerkt in de omgeving.

Een buurjongen die schuin boven ons op drie hoog woonde, liet een keer ‘per ongeluk’ zijn beertje in onze tuin vallen. Teddyberen kunnen heel goed schuin naar beneden springen, vooral als je ze een duwtje in de goede richting geeft. En ja, mijn moeder vond het goed dat beerlief werd opgehaald. En zo kwam buurjongen zo snel als zijn benen hem dragen konden naar beneden en was nog voor hij door de keuken naar de tuin liep zijn beer eigenlijk allang weer vergeten. “Oh mevrouw, wat ruikt het hier lekker!” En dan kon mijn moeder natuurlijk niks anders zeggen dan: “Wil jij misschien ook een bordje frites?” En zo viel er regelmatig bij ons iets in de tuin als mijn moeder op woensdagmiddag frites bakte.

Het volgende verhaal is ook waar gebeurd. Op een woensdagmiddag had mijn moeder het buurmeisje van één hoog uitgenodigd frites te komen eten. Ineke liet het zich goed smaken want ze at achter elkaar een aantal borden leeg. Na afloop toen de hele kinderschare – het was altijd druk – weer was vertrokken, vroeg mijn moeder aan Ineke of ze misschien kon meehelpen afwassen. “Zeker voor dat ene bord wat ik vuil heb gemaakt!”, was haar laconieke antwoord en ze wandelde vrolijk de deur uit. Jaren later kon mijn moeder er nog vreselijk om lachen en Ineke ook trouwens.

Ergens eind jaren zestig is mijn moeder gestopt met frites bakken op woensdagmiddag. Daar waren verschillende redenen voor. Mijn vader kwam tussen de middag niet meer thuis van de bank om te eten en mijn oudste zus en broer ook niet omdat ze naar de middelbare school gingen. Bovendien kreeg mijn moeder last van haar rug vanwege het lange staan.

Ik was nog klein, een kleuter, ik ben van 1963, toen mijn moeder frites bakte en bewaar er de beste herinneringen aan. Dat de hele buurt bij ons frites kwam eten, is een herinnering die voor mij verbonden blijft met Waalstraat 91hs (de toevoeging hs vond ik als kind altijd heel mysterieus). Begin 2006 zijn mijn ouders, die momenteel 83 en 86 jaar zijn, verhuisd naar een verzorgingshuis in Maastricht, na bijna vijftig jaar met plezier in de Waalstraat gewoond te hebben.

Een andere keer haal ik misschien nog wel eens een herinnering op aan de Waalstraat.

Chrit Wilshaus

Iets over mezelf. Ik ben geboren op 6 februari 1963 op het adres Waalstraat 91 hs. In 1987 ben ik het huis uit gegaan en na onder meer een studie sociaal cultureel werk uiteindelijk in het Rijnmondgebied neergestreken. Van daaruit werk ik als freelance journalist.

Deze digitale gedenksteen is voor Sientje Werkendam-Engelander van
Waalstraat 91 hs, mijn later ouderlijk huis.
Gegevensbron: www.joodsmonument.nl

Overzicht digitale gedenkstenen in de Rivierenbuurt

Terug naar de vorige pagina <<