Scheldeplein, Maasstraat, Merwedeplein, Waalstraat,
Uiterwaardenstraat, Stichtstraat en de Zuidelijke Wandelweg.
Na afloop van de wandeling signeerde Paul zijn werk en
ontving iedere deelnemer een handgeschreven gedicht.
GRANIETEN ZONDAG
In mijn gedicht Plan Zuid uit De stem van de herfst heb ik het over ‘granieten
zondagen alleen met Bach’ en menigeen zal zich misschien afgevraagd hebben wat ik
daarmee bedoelde. Dat is moeilijk te zeggen, maar wel weet ik nog dat ik tijdens het
schrijven zo’n steenkoude zondag ergens tussen november en februari voor ogen had,
een dag waarop je maar beter je behaaglijke bovenwoning in de Diezestraat of op het
Scheldeplein niet kunt verlaten en in je eentje naar Bach luistert.
Zo’n zondag was het 8 januari jl. Er heerste een kou van graniet hoek Scheldestraat/
Geulstraat waar de door boekhandel Venstra – voortreffelijk! – georganiseerde
literaire wandeling van start ging. Zie voor een goed beeld van een en ander onderstaande
foto’s van Jos Wiersema.
Ik mocht me verheugen in een aandachtig, twintigkoppig publiek dat zonder morren met mij
meeliep en zich gretig op locatie over de locatie liet voorlezen. Ik beschouwde het
bovendien als een hele eer dat Jet Schepp, maakster van het beeldje van Anne Frank op het
Merwedeplein, zich in het gezelschap bevond, en uiteraard hebben we op het Merwedeplein
zelf uitgebreid stilgestaan bij de geschiedenis van de familie Frank.
Een snijdende oostenwind mengde zich vervolgens onder het graniet, waarna de wandeling
verder ging in zuidelijke richting, langs mijn geboortehuis in de Stichtstraat, helemaal
tot aan de Boerenwetering. Daarna terug langs het al half gesloopte
‘ouden-van-dagenhuis’op de kop van de Kennedylaan, waar de vensters zonder
kozijnen iets hadden van holle oogkassen en het geheel leek op een kapotgeschoten gebouw
in een belegerde stad. Zoveelste blunder van bestuurders en projectontwikkelaars. De wind
die door het karkas tochtte floot ze uit.
Onze wandeling werd afgesloten waar zij was begonnen, in café D’Overkant op de hoek
van de Geulstraat waar de door Eva van Leeuwen van boekhandel Venstra aangeboden warme
drankjes goed smaakten. Buiten zat er al wat schemerigheid in het graniet, maar in het
sfeervolle donkerbruine café was het genoeglijk napraten over onze wandeling, over de
Rivierenbuurt, alle straten en pleinen waar we bij momenten niets van de winterkou hadden
gevoeld.
Paul Gellings
VIDEO
Bekijk en beluister de gedichten van Paul Gellings, door
hem voorgedragen tijdens deze literaire wandeling.
Voor een volledig verslag van een literaire wandeling
gehouden met Paul Gellings verwijzen wij u graag naar een andere pagina.KLIK HIER >>
FOTO'S MET CITATEN
In de Scheldestraat vind je nog 'een vleugje slechtheid uit de
binnenstad' zoals Geert Mak het zo treffend verwoordt in De engel van Amsterdam. Inderdaad, met zijn
bar-bodega's en zijn eethuisjes is deze plek een stukje binnenstad in Zuid. Ongenaakbare
jongens met spiegelzonnebrillen springen er in en uit paarse Porsches. Hun dames zijn iets
te blond en het hele jaar door bruin.
Ik ben geboren uit rommelig
vlierenland en heimelijk moeras
uit vruchten Gods en muggen.
Herinner me
mijn tocht over
de rivier, langs dorpen, een
paviljoen, een aanlegsteiger.
Daarna een roestig labyrint
met grafstenen betegeld. En
hoe ik in de ochtendnevel zocht
naar een wieg en naar een weg
achter de boomgordijnen aan
de oever van de wetering.
Herinner me het plan: oker
Utopia op perkament waarin
men mij begon te dromen met
boerenhuizen en hun luiken
En boulevards. En capitolen.
Niemand die het verdriet
voorzag. Niemand voorzag nog
glazen avonden of granieten
zondagen alleen met Bach
" Tussen de Rooseveltlaan en de Rivierenlaan krijgt de
Maasstraat de vorm van een elleboog. Een bocht in een rivier van kinderhoofdjes. In die
bocht, ter hoogte van kapsalon Keizer, verschijnen Duitse uniformen. "
Uit: Zuidelijke Wandelweg
De Rooseveltlaan is een van de redenen waarom Amsterdam kan
wedijveren met Parijs of Wenen. Een grote boulevard waarover de tramrails langs een
liniaal getrokken lijken. Statige woonblokken aan weerszijden. Rijen populieren tussen de
Maasstraat en de Waalstraat. Het is een van de mooiste locaties in Zuid. Het Minervaplein
heeft een enkele keer hetzelfde effect op mij, maar de Stadionweg is nauwelijks een
boulevard, zodat de Rooseveltlaan het altijd weer wint.
"Syl moest zich van mij verdekt opstellen in een
portiek in de Maasstraat of in het poortje tussen de Roerstraat en de Rooseveltlaan, want
ik wilde niet dat de andere jongens haar zagen."
Uit: Zuidelijke Wandelweg
"Mijn oude lagere school staat in de Roerstraat.
Een rode bakstenen voorgevel, met ramen onderverdeeld in kleine ruitjes.
Rechts de Theodorusschool, waar Leonard en ik naartoe gingen. Links de Mariaschool,
voor meisjes. Van elkaar gescheiden door klapdeuren waartegen verduisteringspapier was
geplakt.
Meisjes zag je alleen in het speelkwartier, in de verte, ondersteboven in hun
petticoatjes aan het klimrek hangen. Of zingend touwtjespringen. Ze kregen les van nonnen,
die er stil en streng uitzagen en van wie werd gezegd dat ze kaal waren."
Uit: Zuidelijke Wandelweg
"Wie in de Rooseveltlaan uit de tram stapt en de
Waalstraat in loopt, voelt het meteen. Er hangt iets onbeschrijfelijks in de bomen, over
het klimrek. Het klit aan de struiken in de slagschaduw onder de Wolkenkrabber.
Op nummer 37 woonde de familie Frank. Handige jongens schijnen hier af en toe met
hele bussen Jappanners te komen . . . . . . ze mogen dan naar boven, het trapportaal en de
voordeur bekijken."
Uit: Zuidelijke Wandelweg
Van de vier brede straten die de Rivierenbuurt doorsnijden en de
grote boulevards kruisen is de Maasstraat de meest provinciaalse. Met haar levensmiddelen-
en andere winkels heeft zij wel wat van een hoofdstraat in een middelgrote stad.
Overdag heb je wat levendigheid rondom vis- en bloemenkramen, 's avonds is het er
uitgestorven. Dan kun je er in een Chinees restaurant wegmijmeren en van de rust van Zuid
genieten.
"Mijn vriendin vroeg of er wat was. 'Nee, niks', zei ik
en we liepen hand in hand verder. Ik wilde haar nog het licht grijze legostadje laten
zien, waar mijn geboortehuis stond.
De Stichtstraat trilde in de hete lucht. Een buurvrouw hing op haar balkon achterover in
het licht. Met zonnebril en al gemummificeerd op een cruiseschip."
Uit: Zuidelijke Wandelweg
"Als ik maar lang genoeg kijk, vervaagt de RAI en
verschijnen er koeien, een sneeuwwitte zandvlakte, vlieren en populieren langs de
Zuidelijke Wandelweg. Een circustent met woonwagens op een lap braakland."
Uit: Zuidelijke Wandelweg
"Ik voelde mij niet op mijn gemak. De buurt wilde mij
niet meer kennen. De buurt was boos. Omdat ik was weggegaan. Omdat ik gemeen was geweest.
Madelon uit de Kennedylaan die ik keer op keer van haar step trok en achtervolgde tot ze
gaten in haar maillot viel of in het nauw gedreven, volkomen van streek, bijna geluidloos
begon te huilen. Hoe lief ik haar ook vond - ik kon het niet laten."
Uit: Zuidelijke Wandelweg
"Terug naar Amsterdam. Een L-vormig pleintje tussen
Kennedylaan en Uiterwaardenstraat. Tot aan mijn knieën zak ik weg in een lichtgevende
berg herfstblad. Ik begin erdoorheen te waden. Ik wil naar de Volkerakstraat. Maar na een
paar meter merk ik al dat ik de Roerstraat niet eens haal."
Uit: Zuidelijke Wandelweg
Met een hartelijk applaus voor Paul Gellings
werd deze granieten zondag afgesloten.
