OVER HERDENKEN . . . .
Jos Wiersema
Als
initiatiefnemer van de website van de stichting Geheugen van
Plan Zuid (www.geheugenvanplanzuid.nl) ben ik de afgelopen 7
jaar veel geconfronteerd met verhalen van (oud)bewoners van
Amsterdam Zuid, die betrekking op de Tweede Wereldoorlog hebben.
In deze buurt woonden veel gevluchte joden die aan het
nazi-regime dachten te ontkomen. Het is dan ook niet
verwonderlijk dat op de website veel aandacht is besteed aan de
oorlogsgeschiedenis en het lot van de bewoners. Er zijn meer dan
40 verhalen te lezen van joodse en niet-joodse (oud)buurtbewoners
met elk hun herinneringen over de oorlog.
OORLOG IN
ZUID
In het hoofdstuk
PLAN ZUID EN DE OORLOG; oorlog,
vervolging, verzet, honger en bevrijding, staan veel eigen
artikelen die ons herinneren aan
deze duistere periode.
Artikelen als;
-
TRIESTE TIJDLIJN: (geeft een
chronologisch beeld van de razzia's en andere anti-Joodse
maatregelen in Plan Zuid. Met citaten, uit ingezonden bijdragen
en andere bronnen, van personen die lijfelijk getuige waren van
deze gebeurtenissen)
-
BEVRIJDINGSPAGINA (met
uniek fotomateriaal en citaten van tijdgetuigen)
-
HONGER IN PLAN ZUID: (met
beeldmateriaal en citaten van tijdgetuigen)
-
VERZET IN DE RIVIERENBUURT: (een
verhandeling over lokaal verzet en citaten van tijdgetuigen)
zijn daar
goede voorbeelden van.
De website
laat in feite het verloop van de oorlog zien op lokaal niveau
met als grote meerwaarde de commentaren van hen die het allemaal
hebben meegemaakt met hun persoonlijk lijden of anderszins.
In Amsterdam Zuid wordt nog veel aan het herdenken gedaan.
Stichting Kindermonument, met wie geheugen van Plan Zuid wel
samenwerkt, is hiervan een goed voorbeeld. Zij tracht jongeren
actief bij het herdenken te betrekken en zich bewust te maken
van de verschrikkingen die in hun buurt hebben plaatsgevonden.
Dit is ook een van de doelstellingen die Geheugen van Plan Zuid
zich voor ogen heeft gesteld.
SPOREN VAN
DE OORLOG
Samen met Stichting Leren wordt
binnenkort het project SPOORZOEKEN IN DE RIVIERENBUURT
gelanceerd. De deelnemers aan het project gingen op zoek naar
tastbare tekens (sporen) uit de geschiedenis van de
Rivierenbuurt in en na de Tweede Wereldoorlog en legden die in
een webpresentatie vast. Het gaat om twee soorten sporen:
huisnummers en ‘mezoezot’. In verband met de
verduisteringsmaatregelen werden tijdens de Tweede Wereldoorlog
op de huizen met lichtgevende verf huisnummers gekalkt. Op
huizen waarin nu Joden wonen zijn soms mezoeza's aangebracht:
kokertjes met daarin een heilige tekst.
Het ligt ook in de bedoeling om een aantal van die geschilderde
huisnummers als monumentje voor het nageslacht te bewaren.
BLIJVEN
HERDENKEN
Ik hoop dat het geheugen van Plan
Zuid door de website kan bijdragen om
scholen voor basis- en voortgezet onderwijs te stimuleren deze gebeurtenissen en persoonlijke
verhalen in hun lesprogramma op te nemen en op deze wijze jonge
generaties stimuleren de Tweede Wereldoorlog te blijven
herdenken. Een goede optie is ook om scholen
gedenkplaatsen te laten adopteren en hen (deels)
verantwoordelijk te maken voor het onderhoud daarvan.
Zie voor voorbeelden:
Educatie - Adopteer een Monument
Op basis van alle verhalen van de tijdgetuigen zouden er ook op
zeer lokaal niveau kleine gedenkplaatsen kunnen worden
opgericht. Op deze gedenkplaatsen zouden bijvoorbeeld de
verhalen van de betrokkenen te lezen kunnen zijn.
|