Ingezonden bijdrage van Richard Keijzer . . . .

Terug naar de vorige pagina <<

 

index ingezonden

Nederland

Pagina van Richard Keijzer

 

omhoog  ' Wie niet rijk is moet handig zijn '
Richard Keijzer maakte een Amsterdamse Schoolklok

De Amsterdamse School, een stijl die je in van alles terugvindt, gebouwen, straatmeubilair, lettertypes, meubels en gebruiksvoorwerpen. Het leek me wel aardig om een klok in die stijl te hebben, maar na een snelle zoektocht over internet was de animo behoorlijk minder geworden. Op een van de veilingsites stond een houten klokje te koop aangeboden voor 1900 euro. Zoals ze in Mokum zeggen: “in geen 1900 jaar”. Op zo’n moment komt altijd weer even de magische factor van 2,20371 om de hoek kijken, zijnde de omrekening tussen euro’s en guldens. Resultaat van de berekening f 4187,049, afgerond 4187 piek en 5 spie. Degene die denkt dat ik bijna 42 meier neertel voor een klok is niet wijs.
Maar dan? Ik wilde toch echt zo’n klokkie hebben. Het gouden idee werd geboren nadat de meneer van het parkethuis klaar was met het leggen van onze nieuwe parketvloer. Wat overbleef was een prachtige vloer en drie vuilniszakken met restjes hout. “Gooit u die maar in de open haard, meneer”, was zijn commentaar. Niks open haard. Prachtige stukjes eikenhout van 6 millimeter dik, daar moest toch wat mee te doen zijn. Ik heb me opgesloten in de schuur met de vuilniszak en een hoop gereedschap.


Klok in wording

Met als resultaat het klokje op bijgaande foto.
Voor het uurwerk heb ik nog het meeste geld uitgegeven, door een keukenklok te kopen bij Ikea, en daar het binnenwerk uit te slopen. Kostte me toch al gauw 2 euro!


Het uiteindelijke resultaat; een echte Amsterdamse Schoolklok

Klokken en meubels met een Amsterdamse School-design waren eigenlijk niet terug te vinden in de huizenblokken zelf, maar eerder in de woningen van de gegoede burgerij. De voorwerpen waren toen ook al te duur voor de gewone man. Tekenend is een discussie die ooit is gevoerd over de huizen van De Dageraad (P.L. Takstraat en omgeving, net aan de overkant van het Amstelkanaal). De architecten kregen de klacht, dat zij de buitenkant van de woningen belangrijker leken te vinden dan de binnenkant. Daarbij werd gewezen op de ronde muren in de huizen zelf. Onpraktisch, want het was niet goed mogelijk om daar een piano te plaatsen. Waarop het droge antwoord kwam: “Piano? Het gaat hier om sociale woningbouw, de mensen die haar wonen hebben helemaal geen piano!”

De wijzerplaat

Het maken van het huis van een klok is één ding, er moet ook nog een wijzerplaat bij komen. Ik heb besloten om die ook maar zelf te maken, na een tripje naar de klokkenwinkel. Daar heb ik gekeken hoe de cijfers van oude klokken er uit zagen. Ik heb de cijfers gemaakt in een tekenpakket en ze daarna afgedrukt en op een stuk zwart karton geplakt. Met een scherp hobbymesje kun je de cijfers dan uitsnijden. Met houtlijm bevestigen op de klok en klaar is de spreekwoordelijke Kees. Een paar lagen blanke lak (elke laag goed laten drogen en lichtjes opschuren met fijn schuurpapier) maken het werkje helemaal af. Doordat je karton gebruikt komen de cijfers meteen in reliëf op de wijzerplaat te liggen.
Ik heb er nog over zitten denken om een wat uitbundiger cijfertype te gebruiken, maar het was de eerste keer dus heb ik het bewust eenvoudig gehouden. Getallen met veel tierelantijntjes en friemels zijn vreselijk moeilijk uit karton te halen. Een andere mogelijkheid is figuurzagen uit een dunne plaat metaal (koper bijvoorbeeld, dat is niet al te hard), maar dat bewaar ik voor een volgend project.

Richard Keijzer 17 maart 2006

 
omhoog

De naam is Richard Keijzer en ik ben iets meer dan 50 jaar geleden geboren in de Deijsselhofkliniek (vlak achter de Apollolaan). Daar zit nu een instituut waar je spataderen kunt laten weghalen, maar toen was het gewoon een kraamkliniek.
Wij woonden op het Therèse Schwartzeplein, met aan twee kanten een rijtje Amsterdamse School huizen. Op de foto, die is gemaakt in 1960 sta ik met mijn overbuurmeisje (naam weet ik niet meer) voor die huizenrij.

De belangstelling voor de Amsterdamse School is aangewakkerd door een tentoonstelling in het Stedelijk, ergens in de jaren zeventig. Ook mijn schoonvader, die nu gepensioneerd architect is, is een zeer stimulerende factor. We hoeven maar bij elkaar te zitten of voordat je het weet gaat het gesprek over bouwen, bouwkunst, architecten, bakstenen en noem maar op (soms tot ergernis van vrouwlief en schoonmoeder).

Van beroep ben ik journalist bij Automatisering Gids, een weekblad over ICT. Vandaar ook mijn belangstelling voor computers en internet.

Al surfend kwam ik terecht op de site van Paul en Jos, en was meteen verkocht. Op een van de pagina's zag ik een tekstje staan in een Jugendstil-letter (de Böcklin) en vroeg me toen af hoe die tekst er uit zou zijn in een lettertype uit de Amsterdamse School. Die letters bleken nauwelijks te bestaan, en toen besloot ik zelf maar wat te gaan maken. Een catalogus van een tentoonstelling over het werk van Fré Cohen, uitgave Stadsdrukkerij Amsterdam, bracht me op het idee voor een lettertype dat ik de naam MOKUM OORKONDE heb gegeven. Van origine was dit de letter op de oorkonde die werd uitgereikt samen met de eere-medaille van de stad Amsterdam. Met dat letterbeeld als uitgangspunt is een vrijwel compleet alfabet ontstaan.


Vergroot


Vergroot

Deze foto laat zien hoe ik er tegenwoordig uitzie. De foto is gemaakt terwijl ik voor de schuurdeur sta, je ziet dus nog allemaal reflecties in het glas.

6 lettertypen
De Amsterdamse School bezit een heel aparte stijl, die ook terug te vinden is in de belettering van de gebouwen. Dat kan in steen zijn (de beeldhouwwerken in en op het Scheepvaarthuis), in hout (uitgebeitelde huisnummers in de eiken kozijnen van de voordeur aan de Vrijheidslaan) dan wel in metaal (bijvoorbeeld de letters op de felblauwe brievenbussen van de Gemeente Giro) en natuurlijk in druk, getuige de vele publicaties van de gemeente Amsterdam uit de jaren twintig en dertig van de 20ste eeuw. De ontwerpers lieten hun fantasie de vrije loop en meestal werden alleen die letters getekend die voor een bepaald doel nodig waren.

Op basis van bestaand materiaal heb ik een paar lettertypes bedacht, die ik de hoofdnaam Mokum heb gegeven, het Hebreeuwse woord voor stad en tevens een aanduiding voor Amsterdam. Mokum is de tegenhanger van de Medien, het platteland om de stad heen. De ontwerpen zijn gemaakt vanuit een beperkte hoeveelheid letters, wat soms best spannend was, want hoe had de oorspronkelijke ontwerper het in zijn of haar hoofd? Ik heb mijn fantasie de vrije loop gelaten, met dank aan mijn collega Ivar van Bekkum.
Het resultaat is beschikbaar in de vorm van True Type Fonts (TTF), die gedownload kunnen worden. Ga verder >>

Groeten van Richard.

Richard Keijzer 6 januari 2005

omhoog  'Genealogie Keijzer'

Breng ook eens een bezoekje aan mij genealogiewebsite. Voor de vormgeving van deze website heb ik me laten inspireren door de Amsterdamse School, een zeer kenmerkende bouwstijl uit het begin van de 20ste eeuw. Het zwaartepunt ligt, zoals de naam al aangeeft in Amsterdam, maar de stijl komt ook elders voor in Groningen bijvoorbeeld. Het bleek dat lettertypes in deze stijl bijna niet te vinden waren, dus heb ik zelf maar iets ontworpen, waarvan op deze pagina al een voorproefje te zien is. http://home.tiscali.nl/r_keijzer/

e-mail: R.Keijzer@sdu.nl

Ter nagedachtenis aan de bewoners van het
Therèse Schwartzeplein 16/1
Gegevensbron: www.joodsmonument.nl

Gezin Cohen
Thérese Schwartzeplein 16 I, Amsterdam »
Situatie in februari 1941

Ouders hebben de oorlog overleefd.

Sonja Schijveschuurder-Cohen
Amsterdam, 27 februari 1924
Auschwitz, 30 september 1942
Dochter

Overzicht digitale gedenkstenen in de Rivierenbuurt

omhoog

Terug naar de vorige pagina <<