Vrij-Katholieke Kerk Amsterdam kerkgemeente Sint Gabriël - maart 2006
Terug naar de vorige pagina <<

 

  ARCHITECTUUR EN RELIGIE IN DE DEURLOOSTRAAT 
De Vrij-Katholieke Kerk Amsterdam kerkgemeente Sint Gabriël - Deurloostraat 17

 

Direct naar:

  

omhoog  Gedicht van Paul Gellings


HET KERKJE  
zie ook het artikel "de Gabriëlkerk"
(FlashPlayer vereist)

HET KERKJE

Jaren en jaren liep je er gewoon voorbij.
Wat zat daar eigenlijk achter die vreemde muren,
die vensters waar geen mens doorheen kon turen?
Een school? Een door de stad omsloten boerderij?
 
Maar ach, de buurt was altijd al zo vol geheim
en vol geschiedenis, tot in haar allerzwartste hoeken,
jaren van geluk en daarna jaren pijn –
je kon maar beter rustig zoeken.
 
Eindeloos flaneerde je dus door die straat
tot je het ineens ontdekte: hier staat
een kerkje, het vrije huis van engel Gabriël,
en al ziet niemand hem, hij woont er wel.
 
Ja, al die jaren liep je er gewoon voorbij.
Was daarbinnen niet alleen maar donker, dood?
Nu weet je eindelijk beter: daar woont hij!
En is de betovering niet verbroken, maar vergroot.
 
 
 
Paul Gellings

omhoog  Beknopte bouwbeschrijving van de Sint-Gabriël kerk, Amsterdam

Sint-Gabriël kerk - Deurloostraat 17 - 1078HR Amsterdam - website: www.vkk.nl

Het eenvoudige rechthoekige gebouw van de Vrij-Katholieke Kerk Amsterdam op de hoek van de Deurloostraat/Dongestraat in de Rivierenbuurt in zuid is gebouwd door de Hilversumse architect H.A.van Anrooy (1885-1964) in 1928. Als naaste medewerker trad op de architect J.L.M. Lauweriks (1864-1932), die tevens priester was voor dit kerkgenootschap in Amsterdam.
Uiterlijk maakt het gebouw een vrij ontoegankelijke indruk. Binnen echter valt direct het warme intieme, sober gehouden interieur op. Deze sfeer wordt mede veroorzaakt door de ruime toepassing van onbehandeld vurenhout en de lichtinval door lage kleurige rechthoekige vensters. De vrij hoge dakopbouw wordt in het interieur driemaal ondersteund door een gebogen houten lamellenconstructie, die de kerkruimte in lengterichting als het ware in drieën verdeelt: een zijpad, een ruim middenpad met aan weerszijden vaststaande blank houten banken met zijpad. Vanuit de entree wordt direct de aandacht getrokken naar het centraal geplaatste altaar en het veelkeurige vijfhoekige roosvenster daarboven in de vorm van een pentagram. Het roosvenster is ontworpen en vervaardigd door de Haarlemse glazenier W.Bogtman. Het interieur is van de ontwerper A.Kurvers. Naast het priesterkoor bevindt zich aan de oostmuur aan de evangeliezijde boven het Maria-altaar een gebrandschilderd glasmozaïek, voorstellende de Moeder-Gods-van-het-Teken, ten voeten uit in orantehouding, terwijl aan de epistelzijde boven het altaar van de Schutspatroon zich een pendant bevindt, voorstellende de Aartsengel Gabriël, eveneens ten voeten uit. Beide mozaieken zijn van de hand van de priester-kunstenaar Pam. G.Rueter (1906).
  
De kerkruimte biedt plaats aan ca. 200 personen. De aan de noord- en zuidzijde kleine vrij laag geplaatste stalen ramen bevatten glas-in-Iood vensters met figuraties in de z.g. "Nieuwe Stijl", waarschijnlijk eveneens van de hand van genoemd glaskunstenaar. Als versierend element is in de noordmuur een betonnen Latijns kruis in de constructie opgenomen, dat zowel binnen als buiten de kerk duidelijk zichtbaar is. Deze constructie is zodanig, dat het de kap doorbreekt en als het ware de ruimte biedt voor een hoog oprijzend dakvenster.
Een eenvoudig elektronisch orgel met pedaal is in het schip voor de zuidmuur opgesteld, voor de begeleiding in de eredienst.
Het gehele gebouw is een voortdurende zorg aan onderhoud. De kapconstructie is ruim een twintigtal jaren geleden vernieuwd, waarbij de oorspronkelijke Noorse leien werden gehandhaafd, doch het oorspronkelijke patroon verloren is gegaan. Het verhelpen van de achterstand in onderhoud is de afgelopen jaren sterk vertraagd door fondsvorming om het aflopen van het erfpacht contract met de burgerlijke gemeente te kunnen opvangen. Voor het vernieuwen daarvan, ditmaal voor 50 jaar, was een bedrag van circa €70.000,-- nodig, dat in een relatief korte periode moest worden bijeengebracht. Het groot onderhoud is hierdoor sterk vertraagd. Bij voldoende middelen worden echter steeds weer regelmatig werkzaamheden uitgevoerd.
Langzaam maar zeker hopen wij dit de komende tijd te kunnen continueren opdat wij ons fraaie intieme gebouw mogen behouden.

 

omhoog  Bouwtekeningen 1928 naar de originele blauwdrukken van architect H.A.van Anrooy (1855-1964)

 

omhoog  Foto's - maart 2006
J.Wiersema


eenvoudige rechthoekige gebouw van de Vrij-Katholieke Kerk Amsterdam


Gastheer en -vrouw, priester Piet J. Standaar en Petra Holtkamp


warm intiem, sober gehouden interieur


een pendant van gebrandschilderd glasmozaïek en vijfhoekige
roosvenster boven in de oostgevel


veelkeurige vijfhoekige roosvenster in de vorm van een pentagram
ontworpen en vervaardigd door de Haarlemse glazenier W.Bogtman


centraal geplaatst altaar


dakopbouw ondersteund door een gebogen houten lamellenconstructie


de godslamp in art-decostijl


stalen glas-in-Iood vensters met figuraties in de "Nieuwe Stijl"


glas-in-Iood venster aan de zuidzijde


een gebrandschilderd glasmozaïek, voorstellende de
Moeder-Gods-van-het-Teken, ten voeten uit in orantehouding


een pendant, voorstellende aartsengel Gabriël van
de hand van de priester-kunstenaar Pam. G.Rueter


de kerkruimte biedt plaats aan ca. 200 personen


noordelijke wand met glas-in-loodvensters


een doorkijkje via de achtertuinen naar de Dongeschool


bakstenen mozaïek aan de buitengevel in Amsterdamse School stijl


de 'verstopte' klok aan de oostgevel onder de dakrand


doorkijkje in de Dongestraat

 

omhoog  Wat is de Vrij-Katholieke Kerk?

De Vrij-Katholieke Kerk is een Christelijke kerk, die in 1916 ontstaan is door een reorganisatie van de Oud-Katholieke Kerk in Engeland. De geestelijken krijgen geen inkomen. Velen hebben een gezin en zijn naast hun kerkelijke activiteiten gewoon werkzaam in de maatschappij.
Het begrip "katholiek" betekent "algemeen". De Vrij-Katholieke Kerk is onafhankelijk van de andere kerken.

De diensten van de Vrij-Katholieke Kerk zijn ceremonieel van aard, en zijn deels herkenbaar voor mensen die bekend zijn met de tradities van andere kerkelijke kringen. In de liturgie is veel aandacht besteed aan de wijze van verwoorden van de tekst.
De neerbuigende taal is vervangen en men wordt gestimuleerd bewust aan de dienst mee te werken. Er wordt tijdens de dienst een geestelijke tempel gebouwd.
De Vrij-Katholieke Kerk kent geen zware begrippen zoals de zogenaamde zonde (hier wordt anders mee omgegaan), boetedoening en verdoemenis. De nadruk ligt veel meer op een zich vreugdevol wenden tot de Allerhoogste – God - en om in dat openstellen ook de wereld te dienen.
De ceremoniën en de attributen die gebruikt worden, zijn vol van symbolische betekenis. Binnen onze kerk hebben wij niet alleen aandacht voor het zichtbare, maar vooral voor datgene wat onzichtbaar is, de verborgen krachten der schepping, die de mens in staat stellen om een verbinding te leggen naar God.
De gnostiek neemt een belangrijke plaats in ons denken in. Aan de esoterische achtergronden van de Bijbel wordt veel waarde gehecht.
Wij geloven dat ieder mens vervuld is met een Goddelijk "weten", dat zich meer en meer ontwikkelt naarmate de evolutie voortschrijdt.
Bij ons overheerst de gedachte dat God -het Goddelijk principe-inwonend is in ieder mens en dat wij allen op weg zijn naar de Goddelijke volmaaktheid.
Velen in onze kringen denken dat men om die volmaaktheid te bereiken een traject moet afleggen dat vele levens duurt.

 
Onze Kerk kent de 7 traditionele Heilige Sacramenten, te. weten: Doop, Vormsel, Absolutie, Heilige Eucharistie, Huwelijk, Heilig Oliesel en Priesterschap.
Tijdens de Heilige Eucharistie kennen wij de Absolutie en de Heilige Communie. De Absolutie wordt voorafgegaan door een bezinning. Hier kan men datgene wat in ons leven is misgegaan ( de zogenaamde zonden) overdenken en vervolgens als het ware aanbieden aan de Allerhoogste waarna de Absolutie plaatsvindt. Dit is een vergeving, een zuivering, die ons de kracht geeft geheeld verder te gaan .
"Zonden", liever nog "fouten", worden beschouwd als onderdeel van de grote leerschool en telkenmale als wij deze fouten begaan, zullen wij na het struikelen weer opgeholpen worden om .verder te gaan. Wij geloven niet in een straffende God. Wel in een God die vol liefde ons in de gelegenheid stelt om in een volgende situatie de dingen beter te doen.
 
Dat het begaan van fouten consequenties heeft is natuurlijk duidelijk. Wij geloven echter niet in de gedachte van een God der wrake, waarmee de gelovigen eeuwenlang onderdrukt en misleid zijn en die tot op heden diepe sporen heeft achtergelaten bij velen en die zelfs hun levensvreugde bedorven heeft.
 
In de Vrij-Katholieke Kerk wordt een ieder uitgenodigd om ter Communie te gaan, ongeacht welk geloof men belijdt. Men heeft dan deel aan het Lichaam en Bloed van onze Heer Christus. Dit is een éénwording met de Goddelijke Geest in de symbolische gestalte van de volmaakte mens, die men gezamenlijk beleeft.
Voor velen geeft dit een intieme aanschakeling met het Goddelijke, wat men ook na de dienst naar buiten toe kan en wil uitstralen.
Tot slot kan gezegd worden dat de Vrij-Katholieke Kerk gelooft dat er een samenstel van leringen en mystieke ervaringen bestaat, die alle godsdiensten met elkaar gemeen hebben en waarop geen enkele godsdienst aanspraak kan maken als zijn exclusief bezit.
Zij beschouwt zich als een Christelijke Kerk, maar is desondanks van mening dat ook andere godsdiensten -Goddelijk geïnspireerd zijn en dat allen uit een gemeenschappelijke bron voortkomen.
De Vrij-Katholieke Kerk biedt aan velen de mogelijkheid om zich langs een ceremoniële weg in volle vrijheid en met een vrije interpretatie van de diensten en de Bijbelteksten te ontwikkelen. Ieder naar eigen vermogen.
 
Als priester van de Vrij-Katholieke Kerk nodig ik u graag van harte uit om aan onze diensten deel te nemen.
 
H. Mis - zondag 10.30 uur
H. Lof - iedere 1e donderdag van de maand 19.30 uur
  
P.J. Standaar; e.a.priester
  
Graag tot ziens

 
Sint-Gabriël kerk
Deurloostraat 17
1078HR Amsterdam

website: www.vkk.nl


het wapen van de Vrij-Katholieke Kerk

omhoog

Terug naar de vorige pagina <<